Momenteel worden we overladen met informatie over het coronavirus. Via social media en in app groepen wordt veel informatie gedeeld; ook nep nieuws of onjuiste berichtgeving.

Heb jij ook het gevoel dat je hoofd vol is? Met een overload waar in je niet meer weet wat wel en niet waar is?

De hoogste tijd voor een nuchtere blog om orde te scheppen in je gedachten. Lees hieronder de simpele A,B,C,D,E methode, die je hoop geeft in bange (corona) dagen!

Hoe om te gaan met de informatievoorziening rond het coronavirus

In dit stukje geef ik een aanzet hoe je kunt omgaan met de situatie rond het coronavirus en de veel omvattende en sterk uiteenlopende informatievoorziening.

Gedachtegoed van filosoof Epictetus

Ik maak hierbij gebruik van het gedachtegoed van Epictetus (anno 55 – 135). Hij geloofde dat alle externe gebeurtenissen door het lot worden bepaald en mensen daar dus geen invloed op hebben; we zouden alles wat gebeurt kalm en nuchter moeten accepteren. Maar eenieder is wel verantwoordelijk voor zijn eigen daden, die we door strenge zelfdiscipline zouden moeten onderzoeken en beheersen.

Epictetus was stoïcijn en is vooral bekend geworden door een paar zinnen in een van zijn brieven:

“Mensen lijden nooit als gevolg van de gebeurtenissen maar uitsluitend door de gedachten die ze daarbij hebben” – Van Filosoof Epictetus

Het Goede leven door Gemoedsrust

De stoïcijnen waren van mening dat een gelukkig leven werd gekenmerkt door gemoedsrust. Deze gemoedsrust werd veelal verstoord door de passies, negatieve emoties. Het komt er dus op aan geen negatieve emoties te hebben. In de moderniteit is deze opvatting nader uitgewerkt, en daar ga ik het over hebben.

Negatieve emoties ontstaan door onware gedachten

Wat is onwaar? Een bewering is onwaar als deze niet in overeenstemming is met de feiten. Als een bewering verwijst naar de werkelijkheid is dit waarheidscriterium van toepassing.

De bewering ‘het regent’ is waar indien er in de werkelijkheid water uit de lucht valt en de straten nat zijn. Van de bewering ‘het zou vandaag niet moeten regenen’ is niet vast te stellen of deze waar is of niet. Deze bewering verwijst immers niet naar een feit maar naar een opvatting, een norm.

Opvattingen en normen kunnen nooit feitelijk waar zijn!

Veel van onze gedachten voldoen niet aan het waarheidscriterium en de waarheid daarvan is dus niet vast te stellen. Daarnaast zijn er ook onware gedachten, gedachten die dus niet stroken met de werkelijkheid.

Ken U Zelve

Om over de waarheid van onze gedachten een uitspraak te kunnen doen, moeten we onze eigen gedachten kennen. Hier geldt dus het ‘Ken U Zelve’!

Toets je gedachten met de A, B, C, D, E methode

Om je eigen gedachten te toetsen is een methode voorhanden. Dit is de zogeheten A, B, C, D, E methode. Het betreft vijf stappen. Ik loop deze achtereenvolgens door. Ik geef daarbij meteen een voorbeeld.

A, Stap 1 de ‘aanleiding’

Wat is de feitelijke situatie? Wat verstoort mijn gemoedsrust? Welke bewering ligt hieraan ten grondslag?

Ik moet goed oppassen, want anders krijg ik Corona. 

B, Stap 2 de ‘beoordeling’

Wat is mijn eigen gedachte bij deze situatie. Formuleer die zo concreet mogelijk.

Ik loop het risico Corona te krijgen. 

C, Stap 3 de ‘consequentie’

Wat is mijn eigen gedachte bij deze situatie. Formuleer die zo concreet mogelijk.

Pas ik wel genoeg op?

D, Stap 4 de ‘dialoog’

Ga in gesprek met jezelf en maak een kritische analyse van de gedachten die een rol spelen bij de totstandkoming van de verstoring van je gemoedsrust. Bekijk hoe de verstorende gedachte kan worden weerlegd.

– Ik ben niet immuun voor het virus.
– Ik kan het virus dus opdoen.
– De overheid heeft een aantal maatregelen afgekondigd om de kans op besmetting te beperken.
– Ik houd mij goed aan die maatregelen.
– Ik drink nog wel een kopje koffie bij de buren, en dat zou ik eigenlijk niet moeten doen.

E, Stap 5 het ’effect’

Ruil de vervelende gedachte in voor een nieuwe, niet vervelende. Ga na in hoeverre de weerlegging waar of voor jezelf geloofwaardig is. Zo niet zet dan de dialoog voort. Zo ja handel dan overeenkomstig. Als het goed is heb je je gemoedsrust dan hervonden.

Ik ga de buren opbellen om te zeggen dat we voorlopig maar geen koffie met elkaar moeten drinken. Verder doe ik alles wat menselijkerwijs mogelijk is. Het is zoals het is.

Hoe om te gaan met onwaarheden over het coronavirus

Gebruik naast bovenstaande A, B, C, D, E methode altijd je boerenverstand. Ben je eigen fact-checker: check altijd zelf de bron, voordat je een bericht doorstuurt via een groepsapp. Wees op je hoede als je gezondheidsadviezen tegenkomt waarin wordt beweerd dat een bepaalde handeling of een bepaald voedingsmiddel je volledig kan beschermen tegen besmetting met het coronavirus of COVID-19 kan genezen.

Luister vooral naar het advies van het RIVM  om verspreiding van het coronavirus te voorkomen:
– dat je thuisblijft bij klachten, thuiswerkt indien mogelijk en contacten met anderen beperkt.
– Verder is het belangrijk goed en vaak je handen te wassen, te hoesten in de binnenkant van je elleboog, geen handen te schudden en papieren zakdoekjes te gebruiken.

Beeld: zelf samengesteld beeld met foto’s van Unsplash

Tekst geschreven door dr. Peer de Vries, filosoof

Wil je meer filosoferen over het leven, lees dan de drieluik van Peer de Vries over Zinvol, Betekenisvol en het Goede leven klik hier

ZINVOL, BETEKENISVOL EN HET GOEDE LEVEN

 

Pin It on Pinterest

Share This

Share this post with your friends!